Du học Úc: Điều kiện xin PR dành cho du học sinh

Chính sách định cư Úc khá mở cửa dành cho dân nhập cư thực sự có năng lực. Để được ở lại Úc có 3 cách chính là bảo lãnh tay nghề, tỉnh bang bảo lãnh hoặc du học Úc sau đó được công ty bảo lãnh. PR là Permanent Resident – thường trú nhân. Với visa PR, bạn có đầy đủ quyền của công dân Úc trử bầu cử. Vậy Điều kiện xin PR là gì?

Giới thiệu về Permanent Resident

Mục tiêu của di trú là có thường trú nhân – Permanent Resident (PR). Sau khi đã có PR xem như 99% hoàn tất việc di trú. Với visa PR, bạn có đầy đủ quyền của công dân Úc như: Hưởng medicare (chính sách chăm sóc sức khỏe miễn phí của chính phủ), được ưu đãi mua nhà, ưu đãi học hành… Chỉ thiếu duy nhất quyền quyền bầu cử.

Sau khi giữ PR 1 năm (và đã ở Úc được liên tục 4 năm gần nhất) thì bạn được quyền đăng ký để nhập tịch. Sau khi nhập tịch thì bạn chính thức trở thành công dân Úc và có đủ mọi quyền bình đẳng như mọi công dân khác.

Không kể những diện như đầu tư, thân nhân bảo lãnh… Nếu chỉ tính cách tự đi thì theo VIET GLOBAL, phổ biến nhất có 3 đường sau:

Diện Skilled Migration

Diện này còn gọi là Skilled Independent visa (subclass 189). Đây là đường phổ biến nhất dành cho các bạn có trình độ và bằng cấp đủ tiêu chuẩn. Đơn giản là Úc thu hút nhân tài để xây dựng đất nước.

Úc có hệ thống tính điểm định cư (Points Test). Trong đó có nhiều tiêu chí để tính điểm như tuổi, tiếng Anh, số năm kinh nghiệm, số năm đã ở Úc, bằng cấp…. Dựa vào hệ thống điểm này, những ai đạt được 60 điểm trở lên thì đủ tiêu chuẩn để viết đơn Expression of Interest (EOI) để vào danh sách xét duyệt (pool).

Mỗi năm chính phủ sẽ có những chỉ tiêu về số lượng người được phép nhập cư cho từng ngành (quota). Họ sẽ xét trong danh sách này theo thứ tự điểm từ cao xuống thấp. Việc này gần giống với xét đại học ở Việt Nam.

Như vậy, ngành nào nhiều người nộp đơn và số lượng quota ít thì điểm cần sẽ càng cao.

VD: Năm 2022, ngành kế toán nhiều người nộp đơn. Chính phủ lại giảm quota ngành này nên điểm nhập cư tăng lên 70. Thiếu 5 điểm đã là một lạch trời, nói gì đến 10 điểm.

>> Xem thêm: Tham khảo điểm tay nghề nhập cư Úc 2022

2 yếu tố quan trọng khi apply diện Skilled Migration

Bạn phải là “người có kỹ năng” (theo tiêu chuẩn của họ).

• Kỹ năng của bạn phải thuộc nhóm ngành đang thiếu người

Để biết kỹ năng của mình có thuộc nhóm cần nhân lực hay không,hãy xem SOL List (Skilled Occupations List). Danh sách này ghi cụ thể những ngành, vị trí và mô tả chi tiết công việc từng chuyên ngành mà chính phủ đang cần.

Danh sách này không cố định, mỗi năm chính phủ Úc sẽ họp và quyết định thêm bỏ ngành nào tùy theo tình hình kinh tế đất nước. Có nhiều trường hợp đang rất tự tin chuẩn bị nộp hồ sơ thì chính phủ thay đổi luật. Ngành nghề định nộp không còn trong danh sách nữa, ứng viên đành phải từ bỏ kế hoạch.

Sau khi xác định kỹ năng của mình đã thuộc danh sách SOL, kế đến là xem bạn có đủ trình độ chuyên môn hay không.

Để xác minh được tiêu chí này, phải qua một bước gọi là Migration Skills Assessment. Bộ di trú ủy quyền việc này cho các tổ chức chuyên môn chứng nhận. Ví dụ ngành IT do ACS (Australian Computer Society) chứng nhận. Tương tự các ngành khác sẽ có tổ chức khác chứng nhận.

2 yếu tố cơ bản để có Skill Assessment

• Bằng cấp
• Kinh nghiệm làm việc

Với những ứng viên có bằng cấp:

– Bằng cấp càng cao càng được nhiều điểm (Tiến sĩ > Thạc sĩ > Cử nhân)

– Bằng cấp do các trường đại học Úc cấp được ưu tiên hơn

– Yêu cầu thêm 1-2 năm làm việc trong vị trí đúng chuyên ngành

Sau khi có hết những hồ sơ chứng minh thì nộp đơn cho đơn vị chuyên môn để xét duyệt.

Với những ứng viên không có bằng cấp:

Đối với một số ngành (như IT), chính phủ cho phép quy đổi số năm kinh nghiệm làm việc ra tương đương bằng đại học. Cụ thể với IT cần trên 8 năm kinh nghiệm làm việc ở vị trí tương đương, cộng thêm 2 bản giải trình kỹ thuật cho 2 dự án gần nhất (trong vòng 3 năm) mô tả bạn đã thực sự đảm nhiệm những công việc tương ứng với các kỹ năng được yêu cầu. Các bản giải trình này phải làm càng kỹ càng tốt, giống như bảo vệ luận án vậy.

Lưu ý kinh nghiệm làm việc phải có xác nhận của công ty. Khi xét duyệt, ACS hoặc bộ di trú sẽ tiến hành xác minh. Nếu không đúng sự thật sẽ bị xem như gian dối và vào black list, tương đương với việc gần như không bao giờ được cấp visa Úc nữa.

Sau khi được cấp Skill Accessement rồi thì quay lại tiếp tục với các thủ tục khác cho bên di trú.

Bộ di trú sẽ yêu cầu các tiêu chí khác như trình độ tiếng Anh, sức khỏe, hồ sơ tư pháp/police check,… Sau khi đủ hết tất cả các yêu cầu (đủ số điểm) thì bạn sẽ được nộp đơn và được vào danh sách chờ. Họ sẽ kiểm tra xem tiêu chí nào của bạn được công nhận, tiêu chí nào không, từ đó ra tổng điểm. Sau đó, sẽ ưu tiên xét từ cao xuống thấp, tức là ai cao điểm hơn thì họ gửi thư mời định cư.

Diện công ty bảo lãnh:

Đi theo diện này không phải làm gì nhiều, không cần quan tâm thang điểm, và cũng không cần lệ thuộc danh sách SOL. Nhưng vẫn phải thỏa mãn danh sách CSOL – danh sách nhiều ngành hơn SOL.

Chúng ta thì “khỏe” nhưng ngược lại công ty sẽ “khổ” hơn rất nhiều. Cụ thể công ty phải trải qua 3 bước:

Bước 1: Công ty nộp đơn xin được bảo lãnh

Nói cho dễ hiểu thì bước này công ty phải giải trình với bộ di trú: “Công ty chúng tôi cần người để phát triển công ty. Nhưng chúng tôi tuyển mãi ở Úc mà không có ai phù hợp, anh cho tôi bảo lãnh một người nước ngoài vô làm”.

Để giải trình thì công ty phải đáp ứng:

1/ Tránh trường hợp lập công ty ma để bảo lãnh, bộ di trú yêu cầu công ty phải đủ tiêu chuẩn để sponsorship.

Ví dụ: Số năm hoạt động của công ty đã đủ lâu chưa, doanh thu hàng năm công ty có đủ lớn không, số lượng người trong công ty có đủ đông không…

2/ Chứng minh được rằng đã làm mọi cách để tuyển ngưởi bản địa nhưng không được:

– Đã cố gắng đầu tư cho hoạt động đào tạo (tối thiểu 1% tổng doanh thu của công ty và liên tục trong 3 năm). Rất nhiều công ty rớt ở điểm này vì 1% tổng doanh thu rất nhiều, đặc biệt là những công ty doanh thu cao.

– Đã đăng tuyển dụng trong thời gian dài mà không được.

– Và rất nhiều thủ tục khác mà công ty phải chứng minh. Những thủ tục này thường khá rườm rà và hầu hết các công ty thường phải nhờ đến các luật sư di trú giúp chuẩn bị.

Sau khi chuẩn bị đủ các yêu cầu, công ty được quyền nộp hồ sơ (lodge application) và chờ bộ di trú xét duyệt.

Bước 2: Công ty tiến cử bạn

Dễ hiểu thì bước này là “Anh đã cho phép rồi thì giờ tôi đề cử người này phù hợp với công ty tôi nhất”.

Bước này lại thêm một lô thủ tục cần chứng minh nữa. Ví dụ yêu cầu mức lương trả cho người nước ngoài phải bằng hoặc cao hơn mức lương thị trường ở Úc (tránh trường hợp thuê lao động nước ngoài giá rẻ).

Bước 3: Nộp đơn xin bảo lãnh:

Bước này là tuyên bố “Tôi là người được đề cử và tôi chứng minh đủ khả năng đảm đương vị trí đó”.

Việc chứng minh bao gồm:

1/ Chứng minh kỹ năng: Tương tự bước Migration Skills Assessment bên trên, và cũng do ACS xét nếu là ngành IT. Nếu mức lương mà công ty dự định trả cho bạn cao hơn $180.000/năm thì không phải chứng minh.

2/ Trình độ tiếng Anh đủ để làm việc

3/ Hồ sơ tư pháp/police check đủ tiêu chuẩn, trong quá khứ không vi phạm chính sách nhập cư (của bất kỳ nước nào chứ không phải chỉ riêng Úc), không bị các bệnh truyền nhiễm, có hồ sơ bảo hiểm…

Sau khi nộp hồ sơ thì lại chờ bộ di trú xét duyệt và cấp visa.

2 hướng đi theo diện công ty bảo lãnh:

– Bảo lãnh thẳng PR (Direct Entry Stream – subclass 186)

–Temporary Skilled Worker (subclass 457). Visa 457 có hiệu lực trong 4 năm, tuy nhiên chỉ cần cầm visa 457 trong 2 năm thì sẽ được quyền apply PR.

Cách này nghe thì có vẻ “đơn giản” nhưng thật ra khá khó, vì:

• Hầu hết công ty Úc đòi phải có quyền làm việc ở Úc rồi mới tính tới chuyện phỏng vấn. Nếu không có visa làm việc thì họ loại từ đầu!
• Vì thủ tục quá phức tạp về phía công ty nên thường họ rất ngại sponsor.

Do đó, để đi dạng này, chúng ta cần chứng minh mình thật sự xứng đáng để họ cất công làm thủ tục.

** Một số nơi lập các “công ty ma” bảo lãnh người nhập cư theo dạng này. Bạn không nên chọn các dịch vụ này vì đây là phạm pháp. Bạn sẽ đặt mình vào rủi ro bị lừa đảo, mất thời gian và tiền bạc. Trường hợp xấu nhất là vào danh sách đen, cấm cửa nhập cảnh Úc mãi mãi.

Diện du học và xin định cư

Đây không hẳn là một hướng khác, chỉ là sự chuẩn bị cho 1 trong 2 con đường trên. Cụ thể, học ngành phù hợp với nhu cầu nhập cư của Úc, sau đó đi theo dạng Skilled Migration. Hoặc học xong và tìm công ty đi theo dạng công ty bảo lãnh.

Nói chung, ở lại Úc theo đường du học là 1 phương án cần tính toán kỹ vì chi phí du học Úc không nhỏ.

** Cẩn thận những công ty, dịch vụ tư vấn du học/định cư. Luật sư… lừa đảo. Bất kỳ nơi nào quảng cáo có “tay trong” bộ di trú, có thể linh động… đều là lừa đảo. Với cách mà chính phủ Úc hoạt động thì một người không có khả năng chi phối. Chưa kể Úc là một trong những nước có tỉ lệ tham nhũng cực thấp.